Θα προσπαθήσω να δώσω κάποιες περισσότερες λεπτομέρειες πάνω στη διαφορά των δύο αυτών γνωστικών λειτουργιών, γιατί όπως ανέφερα και σε πρότερες δημοσιεύσεις, η περιγραφή λειτουργιών που έχουν να κάνουν με την αντίληψη του περιβάλλοντος βιώνονται και δεν περιγράφονται εύκολα με λεκτική προσέγγιση. Για αυτόν το λόγο και θα παραθέσω παραδείγματα μέσω της Ζωγραφικής Τέχνης που ίσως βοηθήσουν να μελετήσουμε λίγο καλύτερα την οπτική των δύο αυτών λειτουργιών.
Θα αρχίσω παραθέτοντας τα λόγια του Carl Jung από το έργο του Ψυχολογικοί Τύποι: -Τύπος με Εξωστρεφή Αίσθηση (Κυρίαρχη Extraverted Sensing Se) "Κανένας άλλος τύπος δεν μπορεί να συγκριθεί με τον εξωστρεφή τύπο αίσθησης στο επίπεδο του ρεαλισμού. Η αίσθηση του για αφομοίωση αντικειμενικών γεγονότων είναι εξαιρετικά ανεπτυγμένη, καθώς αντιλαμβάνεται τη στιγμιαία ύπαρξη πραγμάτων στο φως της ημέρας. Η ζωή του είναι μια συσσώρευση πραγματικών εμπειριών από απτά αντικείμενα, και όσο πιο έντονη είναι αυτή η λειτουργία, τόσο λιγότερο βασίζεται στη συσσωρευμένη εμπειρία του". -Τύπος με Εσωστρεφή Αίσθηση (Κυρίαρχη Introverted Sensing Si) "Η εσωστρεφής αίσθηση αντιλαμβάνεται το υπόβαθρο του φυσικού κόσμου και όχι την επιφάνειά του. […] Η εσωστρεφής αίσθηση μεταδίδει μια εικόνα που δεν αναπαράγει τόσο πολύ το αντικείμενο όσο απλώνει πάνω από αυτό την πατίνα της παλιάς υποκειμενικής εμπειρίας".
Με βάση αυτές τις φράσεις, αποφάσισα να στηριχθώ στη Ζωγραφική και να σας δείξω κάποιους πίνακες, ώστε να γίνει λίγο πιο κατανοητή η διαφορά. Αν ήθελα πχ. να ζωγραφίσω ένα ποτάμι αντιληπτό με την Εξωστρεφή Αίσθηση θα χρησιμοποιούσα την τεχνική του Ρεαλισμού/Νατουραλισμού (Πίνακας 1), ενώ αν ήθελα να δημιουργήσω με βάση την Εσωστρεφή Αίσθηση θα χρησιμοποιούσα τις τεχνικές του Ιμπρεσσιονισμού ή του Εξπρεσσιονισμού (Πίνακες 2,3). Και οι δύο αυτοί τρόποι αποτυπώνουν τον ποταμό, ο μεν πρώτος Πίνακας όμως θα αποτύπωνε ρεαλιστικά τα στοιχεία, ενώ οι δύο άλλοι τις "εντυπώσεις" και το υπόβαθρο καλώντας τον δέκτη να συλλάβει την προσωπική του οπτική και εμπειρία με αφορμή το θέμα. Η Εσωστρεφής Αίσθηση ανακαλεί και οργανώνει σε προσωπική αντίληψη, ενώ η Εξωστρεφής Αίσθηση συλλέγει παρόντα απτά δεδομένα. Στον Πίνακα 4 φαίνονται οι διαφορές της οπτικής: Η κοπέλα δεξιά αποτυπώνεται άκρως ρεαλιστικά (Εξωστρεφής Αίσθηση Se), ενώ αριστερά τα λουλούδια μας προκαλούν να ανακαλέσουμε εμπειρίες και συναισθήματα από το προσωπικό μας οπλοστάσιο.
Πρέπει να τονιστεί επίσης ότι η Εσωστρεφής Αίσθηση δεν υπολείπεται λεπτομέρειας (το αντίθετο συμβαίνει βασικά διότι η ανάκληση της προσωπικής εμπειρίας βιώνεται από το υποκείμενο στο έπακρο και σε βάθος σε αντίθεση με την Εξωστρεφή Αίσθηση που συλλέγει δεδομένα σε παρόντα χρόνο από το εξωτερικό περιβάλλον).
Τέλος θα πρέπει να πω ότι η πιο σωστή προσέγγιση παρουσίασης των δύο αυτών λειτουργιών είναι μέσω των άξονών τους με τις λειτουργίες της Διαίσθησης (Εξωστρεφής και Εσωστρεφής Διαίσθηση, Ne - Ni Axis), δηλαδή Ne/Si vs Se/Ni, τις οποίες διαισθητικές λειτουργίες θα παρουσιάσουμε σε επόμενα ποστ.
Comments